«Είμαστε πλέον σε έναν φαύλο κύκλο που αν μη τι άλλο η Θεσσαλία – ως ένας κρίσιμος παραγωγικός χώρος – λόγω της διάβρωσης των εδαφών και της ερημοποίησης θα οδηγηθεί σε μη αναστρέψιμη κατάσταση»
Του Γιάννη Ανδρεάκη
Ενδιαφέρουσα εκκίνηση για προβληματισμό και δημόσιο διάλογο αποτελεί το νέο βιβλίο «Κλιματική Αλλαγή: Προετοιμάζοντας τη Θεσσαλία» του Ζήση Αργυρόπουλου… Ο Χημικός και Περιβαλλοντολόγος με την ευδιάκριτη πορεία στα Κοινά – παραμένοντας σταθερά Ενεργός Πολίτης – θέτει μια σειρά από ζητήματα που θα έπρεπε να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της δράσης θεσμών και φορέων. Κλιματική Αλλαγή, ερημοποίηση, διαχείριση υδάτων, ακραία καιρικά φαινόμενα, «έξυπνη» γεωργία, όπως και προτάσεις για το αστικό περιβάλλον που θα δώσουν νέα πνοή στις πόλεις, είναι μόνο μερικά από τα θέματα που θίγει η συζήτηση της larissanet με τον Ζήση Αργυρόπουλο… Απόψεις που κάθε άλλο παρά θεωρητικές είναι, καθώς ακουμπούν το παρόν και το άμεσο μέλλον στις ζωές όλων!
Επιφανειακά νερά και υπόγειος υδροφορέας
Η εκκίνηση της κουβέντας – με αφορμή και τον τίτλο του νέου βιβλίου – αφορά στην αποτύπωση της Κλιματικής Αλλαγής στο θεσσαλικό διαμέρισμα με τον Ζ. Αργυρόπουλο να επισημαίνει τα εξής: «Αυτή τη στιγμή μιλάμε για τις προβλέψεις που προκύπτουν με βάση τα κλιματικά μοντέλα. Υπάρχει το γενικό κλιματικό μοντέλο, όπως υπάρχουν και τα περιοχικά μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί για τη Θεσσαλία. Το πιο παλιό ήταν το PRECIS (είχε εκπονηθεί από το Αστεροσκοπείο Αθηνών κατά το 2004 – 2005) για την περίοδο από το 2071 μέχρι το 2100 και το πιο σύγχρονο είναι το RACMO’S(εκπονήθηκε μετά το 2010). Αυτά, λοιπόν, δείχνουν κάποια πράγματα:
Έχουμε αύξηση των θερμών ημερών (καύσωνες) κατά 11 έως 19 τον χρόνο στη Θεσσαλία. Παράλληλα, καταγράφεται μείωση της υγρασίας του εδάφους, όπως και μείωση των βροχοπτώσεων κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Γενικότερα προβλέπονται περισσότερα ακραία φαινόμενα… Αυτό σημαίνει μεγάλα ύψη βροχής σε μικρό χρονικό διάστημα, με αυξημένη ένταση και αυξημένη συχνότητα».
Προφανώς αυτές οι προγνώσεις προβληματίζουν και συνάμα απαιτούν άμεσες παρεμβάσεις…
Σ’ αυτό το σημείο ο κ. Αργυρόπουλος θέτει τα επείγοντα ζητήματα που καλείται να διαχειριστεί η Θεσσαλία:
«Το πρώτο ζήτημα που πρέπει να σκεφτούμε είναι τί θα κάνουμε με την επάρκεια του νερού.Το επιφανειακό νερό έχει ως σημαντική αποστολή, πέρα από όλα τα άλλα, τη διατήρηση των υδάτινων οικοσυστημάτων. Παράλληλα, πρέπει να τηρηθούν οι Κοινοτικές Οδηγίες για οικολογικές παροχές των ποταμών, ελάχιστες στάθμες λιμνών κλπ. Όλα αυτά απαιτούν μια συνολική διαχείριση, ένα master plan…
Το δεύτερο ζήτημα αφορά στην ανάταξη του φοβερού προβλήματος που έχουμε αυτή τη στιγμή σχετικά με το μεγάλο έλλειμμα στον υπόγειο υδροφορέα. Πρέπει να βρούμε το νερό για να το αναπληρώσουμε… Υπάρχουν προτάσεις μη ασφαλείς όπως π.χ. αυτή που είχε κάνει ο τότε υπουργός Σωκράτης Φάμελλος και μιλά για εξοικονόμηση 50 εκατ. κυβικών μέτρων / έτος σε βάθος 60 ετών. Το ζήτημα προσκρούει στο εξής: Μπορούμε να μιλάμε με βεβαιότητα ότι για τα επόμενα 60 χρόνια θα μπορούμε να εξοικονομούμε 50 εκατ. κυβικά μέτρα κάθε χρόνο; Φοβάμαι ότι δεν μπορούμε…
Η λύση θεωρώ ότι είναι η μεταφορά των υδάτων… Είναι επιβεβλημένο να κατασκευαστεί το φράγμα της Συκιάς. Βέβαια, να γίνουν τα έργα υποδοχής του νερού και από εκεί και πέρα κύριο μέλημα είναι η ανάταξη του υπόγειου υδροφορέα».
Πώς μπορεί να αναχαιτιστεί η ερημοποίηση
Ο Ζήσης Αργυρόπουλος υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να ανασχεθεί η ερημοποίηση στη Θεσσαλία: «Το πρόβλημα είναι σημαντικό και το πολύ πιεστικό που θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον είναι η συνέχιση της ερημοποίησης… Ας σκεφτούμε τι θα συμβεί όταν πλέον έχουμε απανωτά χτυπήματα από ακραία φαινόμενα. Από το 1982 έως τώρα καταγράφηκαν στη χώρα μας 6 κυκλώνες εκ των οποίων οι 5 από το 2016 και μετά… Καταλαβαίνουμε ότι είμαστε πλέον σε έναν φαύλο κύκλο που αν μη τι άλλο η Θεσσαλία – ως ένας κρίσιμος παραγωγικός χώρος – λόγω της διάβρωσης των εδαφών και της ερημοποίησης θα οδηγηθεί σε μη αναστρέψιμη κατάσταση». Μάλιστα, κάνει ειδική μνεία σε περιοχές που το πρόβλημα της ερημοποίησης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μη αναστρέψιμο: «Μεταξύ Λάρισας και Φαρσάλων έχουμε περίπου 200.000 στρέμματα ερημοποιημένα – δεν μπορούν να αναζωογονηθούν και δεν υπάρχει δυνατότητα παραγωγής -ενώ δεν ξέρουμε πόσα θα προσθέσει ο “Ιανός”, καθώς δεν έχει γίνει η τελική εκτίμηση».
Σε ότι αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου της ερημοποίησης ο κ. Αργυρόπουλος δηλώνει: «Η αναχαίτιση σε αυτά τα εδάφη μπορεί να γίνει με την χρήση εδαφοβελτιωτικών – μπορούν να παραχθούν εύκολα από οργανικές πρώτες ύλες, ακόμα και από τα απόβλητα ενός βιολογικού καθαρισμού αρκεί να μην περιέχονται βαριά μέταλλα – ώστε με συγκεκριμένο πρόγραμμα να επιτευχθεί η ανάταξη της φύσης. Από εκεί και πέρα να αποφασίσουμε στη Θεσσαλία την εφαρμογή της αγροδασοπονίας και της αγροοικολογίας. Κυρίως να μην κάνουμε σπατάλη νερού και χημικών προσθέτων στο έδαφος, ενώ μπορούμε να εφαρμόσουμε εκτεταμένα την έξυπνη γεωργία, δηλαδή αυτό που λέμε γεωργία ακριβείας. Με αυτόν τον τρόπο και με την αξιοποίηση όλων των ψηφιακών μέσων – ακόμα και από δορυφόρους –να ξέρουμε σε ποια κατάσταση είναι τα εδάφη και τι ακριβώς θα πρέπει να γίνει ώστε να υπάρχει το καλύτερο αποτέλεσμα».
«Να επεκτείνουμε τον θεσμό των περιαστικών αγροκτημάτων. Αυτό να γίνει παντού σε μικρές και μεγάλες πόλεις»
Ο Λαρισαίος περιβαλλοντολόγος τονίζει την αναγκαιότητα να υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός σε σχέση με την αγροτική παραγωγή, όπως και με τους τρόπους που θα επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα με τις βέλτιστες πρακτικές.
«Πόλεις με ευελιξία στον τρόπο λειτουργίας»
Η συζήτηση με τον Ζήση Αργυρόπουλο μεταφέρεται στο μείζον ζήτημα του αστικού περιβάλλοντος: «Οι πόλεις μας τείνουν να γίνουν “έξυπνες” σε ότι αφορά την ψηφιοποίησή τους και αυτό είναι καλό. Παράλληλα, όμως, θα πρέπει να γίνουν και “ευμήχανες”… Να είναι πόλεις που θα έχουν ευελιξία στον τρόπο λειτουργίας τους, στο πως θα αντιμετωπίζονται ακραίες καταστάσεις». Μιλώντας για το φαινόμενο της «θερμικής νησίδας», το οποίο εντοπίζεται κυρίως στις πεδινές πόλεις, διερωτάται τα εξής:«Πώς καταπολεμούμε αυτό το φαινόμενο σε πόλεις που ακόμα φτιάχνουμε πεζόδρομους με πλάκες, ρίχνουμε τσιμέντα; Η θερμική νησίδα όσο πάει και εντείνεται και αυτό το βλέπουμε σε ακραίους καύσωνες». Για να γίνουν οι πόλεις περισσότερο «πράσινες» καταθέτει προτάσεις για φύτευση στις ταράτσες – ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία κατά 2 – 3 βαθμούς – όπως και επέκταση των διαύλων δροσισμού.
«Οι πόλεις θα πρέπει να βλέπουν μπροστά σε βασικά θέματα επιβίωσης και αυτό έχει να κάνει με την θερμική νησίδα, όπως και με την ατμοσφαιρική ρύπανση… Να μπορούμε να λειτουργούμε τις πόλεις σε ακραίες καταστάσεις, όπως σε έναν σεισμό και κυρίως να στηρίζουμε τις ευάλωτες ομάδες τους πληθυσμού, οι οποίες πάντα πλήττονται σε ακραία φαινόμενα» επισημαίνει χαρακτηριστικά.
«Οικονομία ανθεκτική με περιβάλλον ανθεκτικό»
Κλείνοντας, ο κ. Αργυρόπουλος αναφέρει τα εξής: «Ο τίτλος του βιβλίου είναι“Κλιματική Αλλαγή: Προετοιμάζοντας τη Θεσσαλία”, με τον όρο“προετοιμάζοντας” σημαίνει ότι πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση των πολιτών χωρίς να τους τρομοκρατούμε. Να μάθουν αυτό που ζούμε και αυτό που πρόκειται να ζήσουμε με τα χαρακτηριστικά του και άρα τι αναλογεί στον καθένα να κάνει… Περιστολή σπατάλης ενέργειας, επιμονή στην αυτοπαραγωγή ενέργειας μέσω της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των ενεργειακών κοινοτήτων κ.α., περιστολή της σπατάλης νερού». Παράλληλα, στο μείζον ζήτημα της επάρκειας των αγροτικών προϊόντων ο κ. Αργυρόπουλος μιλά για διεύρυνση των περιαστικών αγροκτημάτων: «Στο μέλλον τα αγροκτήματα δεν θα είναι μόνο για την ψυχοθεραπεία των κατοίκων. Να επεκτείνουμε τον θεσμό των περιαστικών αγροκτημάτων. Αυτό να γίνει παντού, σε μικρές και μεγάλες πόλεις. Παράλληλα, έτσι θα δημιουργηθούν τράπεζες σπόρων γηγενών ποικιλιών, ώστε να μην παραδοθούμε στις μεγάλες εταιρείες σποροπαραγωγής οι οποίες μας επιβάλλουν το δικό τους μοντέλο».
«Κάτι που ξεφεύγει από την κοινωνία και πηγαίνει στους θεσμούς είναι πώς θα δημιουργήσουμε υποδομές ανθεκτικές ούτως ώστε και στα ακραία φαινόμενα να μην έχουμε τις μεγαλύτερες απώλειες και επιπλέον να δημιουργήσουμε μια οικονομία ανθεκτική η οποία θα συνδυάζεται με περιβάλλον ανθεκτικό» υπογραμμίζει, εν κατακλείδι, ο Ζήσης Αργυρόπουλος.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
