Γράφει η Βάσω Πανάγου
Ο γλύπτης Γιώργος Χουλιαράς γεννήθηκε το 1947 στα Ιωάννινα. Αποφοίτησε από τη Ζωσιμαία Σχολή το 1964. Σπούδασε Γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1965-1970) με δάσκαλο τον Γιάννη Παππά, από όπου αποφοίτησε με βραβείο γυμνού και άλλους επαίνους. Με υποτροφία εσωτερικού του Ι.Κ.Υ. (1972-1974) μελέτησε την ελληνική τέχνη.
Κατόπιν συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφία Ε.Ο.Ε.Χ., στο West Surrey College of Art στην Αγγλία (1974-1975), στο εργαστήρι Γλυπτικής και Κεραμικής. Το διάστημα 1975-1977 έμεινε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής στην Ecole des Beaux Arts στο εργαστήριο του Cesar και κεραμική στην Ecole Superieure des Arts et Metiers. Το 1981 ξεκίνησε η μακροχρόνια συνεργασία του με τους αρχιτέκτονες Σουζάνα και Δημήτρη Αντωνακάκη. Συμμετείχε στη Βαλκανική Έκθεση του Βουκουρεστίου (1980, τιμητική διάκριση), στη Μπιενάλε Βουδαπέστης μικρών γλυπτών (1988) και σε Συμπόσια Γλυπτικής για τη σύγχρονη γλυπτική στον δημόσιο χώρο. Διακρίθηκε και βραβεύτηκε για το έργο του πολλές φορές. Έχει κάνει ατομικές εκθέσεις και έχει πάρει μέρος σε ομαδικές.
Έργα του βρίσκονται σε δημόσιους χώρους και συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι ιδρυτικό μέλος του Συλλόγου Γλυπτών Ελλάδας (1978). Από το 2001 ως το 2014 εργάστηκε ως τακτικός Καθηγητής Γλυπτικής στην ΑΣΚΤ Αθήνας και το 2003-2006 διετέλεσε Αντιπρύτανης της ΑΣΚΤ. Έχει δουλέψει σε πέτρα, πωρόλιθο, πηλό, τσιμέντο, μάρμαρο, μπρούτζο, αλουμίνιο, σίδερο και ατσάλι. «Ζωντανεύει» τα σκληρά υλικά που μεταχειρίζεται και ταυτόχρονα τα «παλιώνει», δουλεύοντας ακάματα, στοχαστικά, παραμένοντας πιστός σε μια ανθρωποκεντρική γλυπτική. Αναφορές στη αρχαία και λαϊκή τέχνη, σχηματοποίηση, αφαιρετικές ή αφηρημένες συνθέσεις, συνθέτουν το έργο του. Μνημειακά γλυπτά του βρίσκονται σε πόλεις της Ελλάδας (Ιωάννινα, Λάρισα, Καστοριά, Νέα Ιωνία, Δραπετσώνα), στο Fetal Medicine του Λονδίνου και στο Μόντρεαλ του Καναδά.
Στην πόλη της Λάρισας, ο γλύπτης Γιώργος Χουλιαράς φιλοτέχνησε σε μπρούτζο το μνημείο Εβραίων Μαρτύρων Κατοχής (1986, χύτης Β. Καπάρος), στην ομώνυμη πλατεία απέναντι από τη Συναγωγή, στη συμβολή των οδών Ανθίμου Γαζή, Κενταύρων και Κύπρου. Η μικρή αυτή πλατεία δημιουργήθηκε από ρυμοτόμηση εβραϊκών ιδιοκτησιών στην περιοχή, στη μεγαλύτερη εκ των οποίων στεγαζόταν το εβραϊκό σχολείο-ιεροσπουδαστήριο. Το μνημείο ανήγειραν ο Δήμος Λάρισας και η Ισραηλιτική Κοινότητα ως φόρο τιμής στη μνήμη των 235 Εβραίων της πόλης, θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου πραγματοποιήθηκαν στις 5/4/1987. Έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί υπήρξε το πρώτο μνημείο αφιερωμένο σε θύματα του Ολοκαυτώματος που ανεγέρθηκε στην Ελλάδα και μάλιστα σχεδόν στο σημείο της Λάρισας, όπου οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τους Εβραίους στις 24 Μαρτίου του 1944, πριν τους οδηγήσουν σε στρατόπεδα θανάτου (Άουσβιτς, Μπίρκεναου κ.λπ.). Το έργο καλύπτει μεγάλο τμήμα της πλατείας και σχεδόν κυριαρχεί σ’ αυτή, καθώς αναπτύσσεται σε υπερυψωμένο επίπεδο. Παριστάνει μια γυναικεία φιγούρα (μάνα;), σκεπτική με το κεφάλι της ακουμπισμένο στο δεξί της χέρι και με θλιμμένη έκφραση. Είναι μια γυναίκα που θρηνεί, μια γυναίκα που πενθεί.
Δίπλα της ένας επιβλητικός κατακόρυφος όγκος-στήλη, αναφέρει το γεγονός: «1944-1945 ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΤΕΙ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΩΝ 235 ΑΘΩΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ 6000000 ΑΔΕΛΦΩΝ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΠΕΣΑΝ ΘΥΜΑΤΑ ΦΡΙΧΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΣΤΑ ΝΑΖΙΣΤΙΚΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ Η ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΕΣΤΗΣΕ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥΤΟ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΟΥ Η ΠΟΛΗ ΤΟΥΣ ΑΦΙΕΡΩΣΕ». Σε ειδική κρύπτη στη βάση του μνημείου τοποθετήθηκε λήκυθος με κύλινδρο από λεπτό φύλλο χαλκού, που τυλίχτηκε σαν περγαμηνή, με χαραγμένα όλα τα ονόματα των Λαρισαίων Εβραίων που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα, κατά οικογένειες, καθιστώντας το μνημείο ταυτόχρονα και μνήμα για τη γενοκτονία. Η κοιλότητα κατόπιν σφραγίστηκε για να μείνουν τα ονόματα των θυμάτων στην ιστορία και να μην λησμονηθούν. Μπροστά από το μνημείο υπάρχει βαθμιδωτή κατασκευή, όπου ρέουν νερά που δημιουργούν μικρή λιμνούλα.
Στον χώρο αυτό κάθε χρόνο τελείται καθιερωμένο μνημόσυνο για την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος του εβραϊκού λαού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
– Χουλιαράς Γιώργος, Βιογραφικό Σημείωμα. Πολιτισμός – Εικαστικοί Καλλιτέχνες. Διαθέσιμο από το http://www.giannena-e.gr/Πολιτισμός/ekdiloseis/2biografiko Houliaras Giorgos.aspx
– Χουλιαράς Γιώργος. Διαθέσιμο από το https://www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi/painter/houliaras-giorgos.html
– Χουλιαράς Γιώργος: Μια γλυπτική του προσωπικού συναισθήματος και του ιδιωτικού χώρου. Art 22, Περί Τέχνης Ενημέρωση.
– Χουλιαράς Γιώργος. Ινστιτούτο σύγχρονης ελληνικής τέχνης. Διαθέσιμο από το http://dp.iset.gr/artist/view.html?id=645
– Παπανικολάου Μιλτιάδης, Ιστορία της Τέχνης στην Ελλάδα. 18ος και 19ος αιώνας. Τόμος 2 (Εκδόσεις Αδάμ, Πέργαμος Εκδοτική, Αθήνα 2002).
– Βατόπουλος Νίκος, Γιώργος Χουλιαράς, η δύναμη και η ποίηση της σκληρής ύλης. Εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», 21/2/2018.
– Μωυσής Εσδράς, Η εβραϊκή κοινότητα της Λάρισας. Πριν και μετά το Ολοκαύτωμα (Έκδοση ΙΚΛ 2000).
– Ισραηλιτική Κοινότητα Λάρισας, Ιστορική Αναδρομή. Διαθέσιμο από το https://kis.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=25&Itemid=52
– ΛΑΡΙΣΑ 8000 χρόνια νεότητας. Ρίτα Μωυσή, «Εβραϊκή Κοινότητα Λάρισας – Πορεία μέσα στο χρόνο». Δήμος Λαρισαίων (Έκδ. 2008).
– Ζιαζιάς Γιώργος, Τοπωνυμική Εγκυκλοπαίδεια Οδών και Πλατειών Λάρισας (Λάρισα 1995).
– Δρουμπούκη Άννα Μαρία, Μνημονικοί τόποι και δημόσια ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα – μια συγκριτική προσέγγιση. Διδακτορική Διατριβή, ΕΚΠΑ, Τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας (Αθήνα 2014).
– Καβάλα Μαρία, Η καταστροφή των Εβραίων της Ελλάδας (1941-1945) (ΣΕΑΒ, Αθήνα 2015).
– Τσιάρα Συραγώ, Διαχείριση και αναπαράσταση της τραυματικής μνήμης. «Χρύσανθος Χρήστου. Αφιέρωμα». Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης (Θεσσαλονίκη 2006), σελ. 291-299.
– Το μνημείο και μνήμα της πλατείας Εβραίων Μαρτύρων. Το ιερό μυστικό που κρύβεται στη βάση του, αφιερωμένο στη μνήμη των 235 αθώων Εβραίων της Λάρισας. Εφημ. «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» Λάρισας 28/1/2021.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΟΥΛΙΑΡΑ – Αρχείο Γιώργου Χουλιαρά
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΓΛΥΠΤΟΥ – Βάσω Πανάγου, Παναγιώτης Δομούζης
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
