Γράφει ο Δρ Χαράλαμπος Β. Στεργιούλης
Στο όχι τόσο μακρινό 1986 διοργανωνόταν στο Βελεστίνο το Α΄ Διεθνές Συνέδριο «Φεραί ‒ Βελεστίνο ‒ Ρήγας». Σε αυτό το συνέδριο, για πρώτη φορά, παρουσίασε θέμα σχετικά με τον Ρήγα ο γιατρός Δρ Δημήτριος Καραμπερόπουλος. Το θέμα της εισήγησής του ήταν «Ιατρικές γνώσεις του Ρήγα Βελενστινλή στο έργο του ‘‘Φυσικής Απάνθισμα’’». Η εισήγηση αυτή, κατά την ομολογία του ίδιου του συγγραφέα, υπήρξε η αφορμή για να ασχοληθεί συστηματικότερα με την Ιστορία της Ιατρικής και τελικά το 1996 να εκπονήσει διδακτορική διατριβή σχετικά με τις ιατρικές γνώσεις κατά την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Από εκεί και πέρα ο Δημ. Καραμπερόπουλος εξελίχθηκε σε έναν από τους αξιολογότερους μελετητές του έργου και της πολυσχιδούς προσωπικότητας του Ρήγα Βελεστινλή, του Θεσσαλού διανοητή, του διαφωτιστή, του επαναστάτη, του πολιτικού και στρατιωτικού νου, του μάρτυρα και του οραματιστή της δημιουργίας μίας δημοκρατικής πολιτείας στον Βαλκανικό χώρο.
Με την ευκαιρία των εορτασμών της επετείου 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης ο Δημ. Καραμπερόπουλος συγκέντρωσε το διάσπαρτο αυτό πλούσιο υλικό ‒πάνω από 120 μελέτες‒, τις ταξινόμησε κατά θεματική ενότητα και με χρονολογική σειρά, και τις παρέδωσε στους ερευνητές του έργου του Ρήγα αλλά και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό σε ένα ογκώδη τόμο, χιλιών και πλέον σελίδων. Ένα τόμο που πραγματικά αποτελεί σημείο αναφοράς στη μελέτη της ζωής και του έργου του Βελεστινλή.
Ξεφυλλίζοντας, απλά και μόνο, τα περιεχόμενα του τόμου διαπιστώνουμε χωρίς ιδιαίτερο κόπο, τόσο το πολυσχιδές έργο του Ρήγα όσο και τον ζήλο του συγγραφέα και μελετητή να φωτίσει ολόπλευρα τη μεγάλη αυτή φυσιογνωμία και τον καθοριστικό της ρόλο στην προετοιμασία του επαναστατικού κλίματος για την απελευθέρωση της Ελλάδας και του ευρύτερου βαλκανικού χώρου. Έτσι, το α΄ μέρος του τόμου καλύπτουν οι μελέτες για το διαφωτιστικό έργο του Ρήγα «Φυσικής απάνθισμα», ένα έργο με το οποίο ο Ρήγας, έχοντας ως πρότυπο τη Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία των Ντιντερό και Ντ’ Αλαμπέρ, προσπάθησε να καταπολεμήσει τις προλήψεις και δεισιδαιμονίες του λαού σχετικά με τα φυσικά φαινόμενα. Ακολουθεί το β’ μέρος με μελέτες για τη «Χάρτα της Ελλάδος», η έκδοση της οποίας αποτελεί την κορυφαία στιγμή του γεωγραφικού και χαρτογραφικού Νεοελληνικού Διαφωτισμού, δείχνοντας στους υπόδουλους Έλληνες για ποιον ένδοξο ιστορικό χώρο θα πολεμούσαν, ενώ το γ΄ μέρος περιλαμβάνει τις μελέτες για τον «Θούριο», «το ιερότερον άσμα της φυλής μας», το τραγούδι που εμψύχωνε τους αγωνιστές σε όλη τη διάρκεια της Επανάστασης και συνεχίζει μέχρι τις μέρες μας να αποτελεί το σημαντικότερο επαναστατικό άσμα του Ελληνισμού. Ο «Θούριος» είναι, όπως εύστοχα τονίζει ο συγγραφέας, ένας «ορμητικός επαναστατικός παιάνας, … δεν ποίημα γραφείου, γιατί ο Ρήγας γνώριζε καλά πως με στιχουργήματα δεν γίνεται ο ξεσηκωμός του λαού …».
Μελέτες για τον Ρήγα
Από τον τόμο αυτό δεν θα μπορούσαν, επίσης, να λείψουν οι μελέτες για τον «Ηθικό Τρίποδα», ένα έργο ‒ μήνυμα αισιοδοξίας για τη διαχρονικότητα του Ελληνισμού, το οποίο είναι και αυτό ενταγμένο στη γενικότερη τακτική του Ρήγα να ενισχύσει δηλαδή το φρόνημα των σκλαβωμένων με την αναδρομή στο ένδοξο παρελθόν της αρχαίας ιστορίας. Τον ίδιο ακριβώς στόχο άλλωστε εξυπηρετεί, κατά τον ερευνητή, και η δημοσίευση της εικόνας του Μεγάλου Αλεξάνδρου (το κατεξοχήν πρότυπο αγωνιστικότητας και αποφασιστικότητας), όπως επισημαίνεται στην αντίστοιχη για το θέμα μελέτη του.
Το στ΄ μέρος των «Μελετών» είναι αφιερωμένο στο «Σύνταγμα» του Ρήγα, ένα κείμενο εξαιρετικά ενδιαφέρον, αφού αποκαλύπτει το πρωτοπόρο πολιτικό-κοινωνικό πνεύμα του Βελεστινλή, όπως φαίνεται από τα όσα πρότεινε για την εκπαίδευση των κοριτσιών ή την εναντίωσή του στη θανατική ποινή. Από εκεί και πέρα ο τόμος περιλαμβάνει μελέτες που αναδεικνύουν την επαναστατική φυσιογνωμία του Ρήγα (ζ΄ μέρος), τις πρωτοπόρες για την εποχή του εκπαιδευτικές απόψεις (η΄ μέρος) και την ευφυή σύλληψη του επαναστατικού σχεδίου του, που φρόντιζε με κάθε επιμέλεια να το καλύπτει από την Αυστριακή λογοκρισία (θ΄ μέρος).
Συγκεντρώθηκαν επίσης, οι μελέτες που βάζουν οριστικό τέλος α) στις «περιπέτειες» του ονόματος του Ρήγα Βελεστινλή, τον οποίο λανθασμένα ακόμη και σήμερα ‒ευτυχώς λίγοι‒επιμένουν να αποκαλούν «Ρήγα Φερραίο» (ι΄ μέρος), και β) στην ατεκμηρίωτη ιστορικά γνώμη της αποδιδόμενης έκδοσης του «Αγαθάγγελου» στον Ρήγα (ια΄ μέρος). Από τα ενδιαφέροντα του Δημ. Καραμπερόπουλου δεν θα μπορούσαν να απουσιάσουν μελέτες για τη σχέση του Ρήγα με την τοπική θεσσαλική ιστορία (ιβ΄ μέρος). Αναφέρω ενδεικτικά τη μελέτη «Το Βελεστίνο και η Θεσσαλία στο έργο του Ρήγα Βελεστινλή», μία συμβολή στην ανάδειξη της τοπικής μας ιστορίας. Όπως δεν θα μπορούσαν να απουσιάσουν και κάποιες μελέτες ποικίλου περιεχομένου ‒πάντοτε σε σχέση με τον Ρήγα‒ για ζητήματα που απασχόλησαν κατά καιρούς τον μελετητή γιατρό (ιγ΄ μέρος).
Απαραίτητο συμπλήρωμα του τόμου αποτελούν αφενός οι βιβλιοκριτικές του Δημ. Καραμπερόπουλου για έργα άλλων μελετητών με θέμα τη ζωή και το έργο του Ρήγα (ιδ΄ μέρος), οι οποίες αναδεικνύουν την κριτική ματιά του κρίνοντος, και αφετέρου επιστολές για τον Ρήγα (ιε΄ μέρος) ‒δημοσιευμένες στον Τύπο και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης‒ οι οποίες φανερώνουν την αγωνία του συντάκτη τους να παρακολουθεί διαρκώς τα όσα λέγονται και γράφονται για τον μάρτυρα της Ελευθερίας και να παρεμβαίνει διακριτικά διορθώνοντας ανακριβείες ή λανθασμένες τοποθετήσεις. Το τελευταίο μέρος (ιστ΄) των «Μελετών» περιλαμβάνει δύο κριτικές του αείμνηστου Σαράντου Καργάκου και του Δημ. Μπενέκου με αφορμή το εκδοτικό έργο του Δημ. Καραμπερόπουλου.
Από τη σύντομη παρουσίαση των «Μελετών» μπορούμε να αντιληφθούμε τη σημασία τους στην προαγωγή της επιστημονικής γνώσης για το πρόσωπο, το έργο και τη δράση του Ρήγα Βελεστινλή. Οι «Μελέτες» είναι ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των ερευνητών αλλά και όσων ενδιαφέρονται για την προσωπικότητα και το έργο του εμπνευσμένου Θεσσαλού που έσπειρε τον σπόρο της ελευθερίας όχι μόνο στις ψυχές των σκλαβωμένων αδελφών του, αλλά και των άλλων Βαλκανικών λαών.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
