Γράφει ο Δρ Χαράλαμπος Β. Στεργιούλης
Στο δυτικό άκρο της χερσονήσου της Ερυθραίας, κοντά στη Σμύρνη, βρίσκονται τα Βουρλά, η δεύτερη σημαντικότερη πόλη των Ελλήνων μετά τη γοητευτική κοσμοπολίτισσα αρχόντισσα, τα οποία πριν επέλθει η μικρασιατική καταστροφή και εξοντωθεί οριστικά ο μικρασιατικός ελληνισμός από τους κεμαλικούς, γνώρισαν οικονομική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη. Τα Βουρλά απέχουν 40 περίπου χιλιόμετρα από τη Σμύρνη και 50 από τον Τσεσμέ, ενώ απέναντι βρίσκεται η μαρτυρική Χίος.
Στα Βουρλά, κατά τα τέλη του 18ου αι., γεννήθηκε ο Μιχαήλ. Δεν απέκτησε μόρφωση, αλλά εργαζόταν σκληρά ως χαλκουργός (καζάζης), για να βγάλει το καθημερινό ψωμί του. Ήταν όμως «ὡραῖος πολλά εἰς τήν ὄψιν», όπως σημειώνει στο Νέον Μαρτυρολόγιον ο συντάκτης του Μαρτυρίου του. Η συναναστροφή του όμως με έναν Οθωμανό καφεπώλη υπήρξε καταλυτική στην απόφασή του να αρνηθεί τον Χριστό, το πρώτο Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής του 1772, κατά το οποίο η εκκλησία μας εορτάζει το θαύμα των κολύβων από τον μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο τον Τήρωνα. Ο νεαρός χαλκουργός παρασύρθηκε από τον καφεπώλη και τις υποσχέσεις του, ασπάστηκε το Ισλάμ και άρχισε να εργάζεται κοντά του στο καφενείο.
Το βράδυ όμως της Αναστάσεως, όταν άκουσε τους Χριστιανούς να ψάλλουν «τό κοσμοπόθητο τροπαράκι», το «Χριστός ἀνέστη» δηλαδή, ήρθε σε συναίσθηση του φοβερού αμαρτήματος που διέπραξε και μετανιωμένος, χωρίς καθόλου να το σκεφθεί, σταμάτησε να εξυπηρετεί τους πελάτες του καφενείου και άρχισε να ψάλλει κι αυτός το «Χριστός ἀνέστη». Κάποιοι από αυτούς ακούγοντάς τον να ψάλλει τον αναστάσιμο ύμνο, προσπάθησαν να τον εμποδίσουν λέγοντάς του ότι δεν ταιριάζει σε ένα μουσουλμάνο να ψέλνει ύμνους που ψέλνουν οι Χριστιανοί. Γεμάτος παρρησία ο νεαρός Μιχαήλ τους απάντησε: «αὔριον θέλετε ἰδῇ, ποῖος ἤμουν καί ποῖος θέλω γίνῃ».

Πράγματι, το επόμενο πρωΐ ο Μιχαήλ εμφανίστηκε ενώπιον του Τούρκου Κριτή και τον ρώτησε αν μπορεί κάποιος που ξεγελάστηκε και πήρε μολύβι, ενώ έδωσε χρυσό, να ζητήσει να πάρει πίσω το χρυσό επιστρέφοντας σε αυτόν που τον εξαπάτησε το μολύβι. Ο Κριτής του απάντησε πως φυσικά μπορεί, αφού έπεσε θύμα απάτης. Τότε ο Μιχαήλ, ο οποίος περίμενε τη συγκεκριμένη απάντηση από τον Τούρκο, του είπε: «ἔπαρε λοιπόν, ἐσύ τό μολύβι ὁποῦ μοῦ ἔδωκες, ἀντί χρυσάφι, ἤγουν τήν ἐδικήν σου θρησκείαν, καί παίρνω καί ἐγώ ὀπίσω τό χρυσάφι ὁποῦ σοῦ ἔδωκα ἤγουν τήν τῶν γονέων μου πίστιν».
Στο άκουσμα των λόγων του Μιχαήλ, οι παρόντες μουσουλμάνοι, όπως και ο Κριτής έμειναν έκπληκτοι, θαυμάζοντας το θάρρος του Βουρλιώτη. Με κολακείες αρχικά και υποσχέσεις μεγάλων δωρεών προσπάθησαν να τον πείσουν να αλλάξει γνώμη και στάση. Δεν κατάφεραν όμως τίποτε. Έτσι αποφάσισαν να τον φυλακίσουν μήπως τυχόν μεταπειστεί ευρισκόμενος στη φυλακή. Μετά από δύο μέρες τον κάλεσαν σε νέα εξέταση. Όμως ούτε τότε ο Μιχαήλ άλλαξε γνώμη και παρέμεινε σταθερός στην πίστη του, «ὁμολογῶν τόν Χριστόν» ως Θεό αληθινό. Ο Κριτής, μπροστά στη σταθερότητα του νεαρού, διέταξε να τον θανατώσουν άμεσα.
Γεμάτος χαρά ο Μιχαήλ οδηγήθηκε στον τόπο του μαρτυρίου, ζητώντας συγχώρεση από τους συγκεντρωμένους χριστιανούς και στη συνέχεια, όπως σημειώνει ο συντάκτης του Μαρτυρίου «κλίνας τήν κεφαλήν ξίφει τελειοῦται», λαμβάνοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, το στεφάνι του μαρτυρίου. Ήταν 16 Απριλίου 1772, μέσα στη χαρά της Διακαινησίμου εβδομάδας, όταν η ψυχή του Μιχαήλ, χαρούμενη και αγαλλόμενη, βρέθηκε κοντά στον αναστημένο Χριστό.
Για τρεις ολόκληρες μέρες το λείψανο του Μάρτυρα περέμεινε άταφο στον τόπο της εκτέλεσης, «φαινόμενον λευκόν, ὡσεί χιών», προκαλώντας αισθήματα χαράς στους χριστιανούς και οδύνη στους Οθωμανούς. Με νέα εντολή των τουρκικών αρχών, μετά την πάροδο των τριών ημερών, το τίμιο λείψανο μαζί με την κεφαλή του Μάρτυρα, πετάχτηκαν στη θάλασσα. Δεν χάθηκε όμως ο πολύτιμος θησαυρός, αφού τον περισυνέλεξαν κάποιοι χριστιανοί βαφείς και μετέφεραν τόσο το λείψανο όσο και τη κεφαλή του Νεομάρτυρα στον μητροπολιτικό ναό της Αγίας Φωτεινής Σμύρνης, όπου τα ενταφίασαν με τιμές και μεγάλη ευλάβεια. Δυστυχώς το τι απέγινε το λείψανο του Μάρτυρα δεν το γνωρίζουμε. Πιθανότατα χάθηκε κατά τη διάρκεια της καταστροφής της Σμύρνης, όταν οι Τούρκοι ισοπέδωσαν το ναό της Αγίας Φωτεινής.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Νέον Μαρτυρολόγιον, ἤτοι μαρτυρία τῶν νεοφανῶν μαρτύρων τῶν μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατὰ διαφόρους καιρούς, καὶ τόπους μαρτυρησάντων. Συναχθέντα ἐκ διαφόρων συγγραφέων, καὶ μετ’ ἐπιμελείας ὅτι πλείστης διορθωθέντα καὶ σὺν θεῷ τὸ μὲν πρῶτον ἐκδοθέντα, διὰ συνδρομῆς φιλοχρίστων, καὶ φιλομαρτύρων Χριστιανῶν, τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ πραγματευομένων. Εἰς κοινὴν τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ὠφέλειαν, Ἐνετιήσιν 1799, (φωτοαναστατικὴ ἀνατύπωση: Θεσσαλονίκη 2009), σσ. 214-215.
Ι. Μ. Περαντώνης, λήμμα ‘‘Μιχαήλ’’, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία (ΘΗΕ), τόμ. 8ος, στ. 1212.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.