Το 1877, όχι σε τόσο μακρινή απόσταση από την Ελληνική Επανάσταση, ο Αγαπητός Αγαπητού αποφασίζει να γράψει σύντομα βιογραφικά σημειώματα των πρωταγωνιστών της Επανάστασης.
Ο σκοπός της συγγραφής του αποτυπώνεται από τον ίδιο στην επιλογική παράγραφο του Προλόγου: «Μελετήσατε, Νέοι Έλληνες, την αυταπάρνησιν και τα μεγάλα κατορθώματα των πατέρων σας και ακολουθούντες το παράδειγμα αυτών, αναδειχθήτε άξιοι διάδοχοι εκείνων και απαλλάξατε την Ελλάδα εκ των εχθρών του ελληνισμού και του χριστιανισμού –Εις Σας η Πατρίς έχει τας ελπίδας της.– Ο καιρός ήγγικεν.» Διαχρονική και επίκαιρη είναι η προτροπή του Πατρινού λογίου και τυπογράφου, ο οποίος είχε αντιληφθεί την ανάγκη ύπαρξης προτύπων, ώστε να μπορέσει το Έθνος να πορευθεί με ασφάλεια, τώρα που απέκτησε την ανεξαρτησία του και να συνεχίσει απρόσκοπτα το έργο της εθνικής ολοκλήρωσής του.
Ξεφυλλίζοντας το σημαντικό αυτό έργο, στάθηκα στη βιογραφία ενός όχι τόσο «γνωστού» πρωταγωνιστή της Επανάστασης, καλύτερα θα έλεγα της προετοιμασίας και της οργάνωσής της στις παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Ήταν η βιογραφία, σε επτά σελίδες, του φιλικού Γεώργιου Λεβέντη, ο οποίος γεννήθηκε στα τέλη του 18ου αι. (1790) στο Κορακοβούνι Κυνουρίας. Το 1802 τον συναντούμε στην Ύδρα, όπου έμαθε τα πρώτα γράμματα, και μετά από τρία χρόνια παραμονής στο νησί, μεταβαίνει στο Ιάσιο για να συνεχίσει εκεί τις σπουδές του (1805).
Από το 1812 αρχίζει η διπλωματική του σταδιοδρομία στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας, αρχικά ως διερμηνέας στα ρωσικά προξενεία του Ιασίου και του Βουκουρεστίου και στη συνέχεια ως γενικός πρόξενος της Ρωσίας στη Μολδαβία. Η επιλογή του για την υπεύθυνη αυτή θέση έγινε από τον ίδιο τον Ρώσο πρέσβη της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη Γρ. Στρογκάνοφ, γιατί, όπως υποστηρίζει ο Αγαπητός, «ουδείς όσον ο Λεβέντης εφαίνετο αυτώ άξιος της θέσεως». Ανερχόμενος διοικητικά ο Λεβέντης απέκτησε πολύ σύντομα κύρος αλλά και περιουσία. Αμφότερα τα αξιοποίησε, όπως θα δούμε στη συνέχεια, στην προετοιμασία του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.
Ως γενικός πρόξενος ο Λεβέντης γνωρίστηκε με τον Νικόλαο Γαλάτη, ένα από τα ιδρυτικά και πιο δραστήρια μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Ο Γαλάτης ήταν αυτός που μίλησε στον Λεβέντη για τη Φιλική Εταιρεία και τους σκοπούς της. Το γεγονός αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο στη ζωή του νεαρού διπλωμάτη. Έκτοτε, «επεδίωξε μετά πλείστης όσης προθυμίας και φιλοπάτριδος ενθουσιασμού» την εξυπηρέτηση του ιερού σκοπού της Φιλικής Εταιρείας, δηλαδή την απελευθέρωση της υπόδουλης πατρίδας του. Για τον Λεβέντη ο σκοπός αυτός «κατέστη το κυριωδέστατον της καρδίας του μέλημα, το κέντρον και ορμητήριον πάσης ενεργείας του, το ακρότατον των ευγενών πόθων του και το γλυκύτατον του βίου του χρυσούν όνειρον».
Ενθουσιασμένος από τον ιερό τούτο σκοπό, άρχισε να αναπτύσσει έντονη δράση ως Φιλικός. Συνέτασσε επιστολές προς άλλα μέλη της Φιλικής, με τις οποίες τους ενθάρρυνε και τους οργάνωνε, συνελάμβανε σχέδια παράτολμα για την υλοποίηση συγκεκριμένων σκοπών, συγκέντρωνε όπλα, πολεμοφόδια και ικανούς οπλίτες για να εκτελέσουν ριψοκίνδυνες αποστολές σε διάφορα μέρη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Και όλα αυτά με προσωπικά του έξοδα και θυσίες.
Στον Λεβέντη αποδίδεται και η ιδέα της ταυτόχρονης εξέγερσης όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στη Σερβία. Η προσωπικότητα του Καραγιώργη της Σερβίας, ο οποίος είχε πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τη διάρκεια της πρώτης σερβικής εξέγερσης (1804-1813), ήταν ιδανική επιλογή για την ανάληψη ενός ακόμη επαναστατικού κινήματος εναντίον των Οθωμανών.
Στη σύλληψη του συγκεκριμένου σχεδίου ο Λεβέντης είχε τη σύμφωνη γνώμη του Γιωργάκη Ολύμπιου, ο οποίος ανέλαβε να το υλοποιήσει. Εκείνη την περίοδο ο Καραγιώργης βρισκόταν εξόριστος στη Βεσσαραβία. Έτσι ο Ολύμπιος μετέβη προς συνάντηση του Καραγιώργη με όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας για τα οποία είχε μεριμνήσει με ιδιαίτερο ζήλο ο νεαρός πρόξενος.
Με άκρα μυστικότητα ο Ολύμπιος συναντήθηκε με τον Καραγιώργη και, αφού του έδωσε τον απαραίτητο χρόνο να προετοιμαστεί, τον οδήγησε στην οικία του Κωνσταντίνου Υψηλαντη (1760-1816), ηγεμόνα της Βλαχίας, στο Ιάσιο. Τέσσερις μέρες έμεινε ο Καραγιώργης στην οικία του Υψηλάντη, χωρίς να διαρρεύσει η παρουσία του.
Ο Αγαπητός εξαίρει, σε αυτό το σημείο, την εχεμύθεια τόσο του Βούλγαρου κηπουρού της οικίας των Υψηλάντηδων, που εκτελούσε συνάμα και καθήκοντα φύλακα όσο και των εβδομήντα περίπου Σέρβων που βρίσκονταν στην υπηρεσία του Ηγεμόνα. Κανένας δεν μίλησε, ώστε «εν πλήρει η τοπική εξουσία έμεινε αγνοία του πράγματος», μέχρι που ο Καραγιώργης επέστρεψε πίσω ασφαλής. Μια διάθεση παμβαλκανικής συνεννόησης για κοινό αγώνα και η επιθυμία για ελευθερία ίσως υποκρύπτεται πίσω από την υπεύθυνη στάση των συγκεκριμένων προσώπων (κηπουρού και φρουρών).
Κατά τη διάρκεια της τετραήμερης παραμονής του στο Ιάσιο ο Καραγιώργης συναντήθηκε τρεις φορές με τον Λεβέντη. Κατά την πρώτη συνάντησή τους ο Λεβέντης μύησε τον Σέρβο επαναστάτη στη Φιλική Εταιρεία. Στη δεύτερη συνάντησή τους ο Λεβέντης του πρότεινε ως πρώτο βήμα να αναλάβει την ηγεσία της προγραμματιζόμενης επανάστασης στη Σερβία. Κατά τον Λεβέντη μια επάνοδος του Καραγιώργη στη Σερβία θα προκαλούσε αναταραχή στην Πύλη, αφού ήταν πολύ πιθανό να ερμηνευτεί ως ενέργεια από τους Τούρκους εντελώς διαφορετικά και κατ’ αυτόν τον τρόπο να οδηγηθούν στη λανθασμένη υπόθεση ότι οι ενέργειές του Σέρβου επαναστάτη γίνονται σε συνεννόηση με τη Ρωσία. Επομένως δεν θα ήταν απίθανο η Πύλη να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας, κάτι που θα διευκόλυνε αφάνταστα τους σκοπούς της Φιλικής.
Ίσως μάλιστα η Πύλη προτού κινηθεί εναντίον του Καραγιώργη, να του πρότεινε την ηγεμονία στη Σερβία, για να αποφύγει τη διαφαινόμενη, κατ’ αυτήν, πολεμική αναμέτρηση. Ο Καραγιώργης τότε, σύμφωνα με το σχέδιο του Λεβέντη, έπρεπε να δεχθεί την πρόταση, υποκρινόμενος κάποια αφοσίωση στον σουλτάνο, και να εργαστεί ελεύθερα, ως ηγεμόνας, προς την κατεύθυνση της προετοιμασίας της Επανάστασης συστήνοντας σχολεία, ελληνικά και σερβικά, και κατασκευάζοντας κανόνια, όπλα και πολεμοφόδια.
Η τρίτη συνάντηση ήταν μια συνάντηση αρκετά συγκινητική μεταξύ των δύο αντρών. Ο Λεβέντης, αφού εφοδίασε τον σέρβο επαναστάτη με ρωσικό διαβατήριο και ένα ικανό χρηματικό ποσό, τον ξεπροβόδισε με όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις. Και όπως γράφει ο Αγαπητός, ο Λεβέντης «απεχωρίσθη μετά συγκινήσεως του γενναιόφρωνος αλλά ατυχούς τούτου ανδρός, όστις επέπρωτο, πριν άρξηται της εφαρμογής των από κοινού μετά του Λεβέντη μεγαλεπιβούλων σχεδίων, να δολοφονηθή» από άνθρωπο του κουμπάρου του Βουλίσεβιτς που ενεργούσε για λογαριασμό του Ομπρένοβιτς, του μισητού αντιπάλου του Καραγιώργη.
Το σχέδιο του Λεβέντη για ταυτόχρονη επανάσταση Ελλήνων και Σέρβων, μετά τη δολοφονία του Καραγιώργη, απέτυχε. Ο Λεβέντης στεναχωρήθηκε αφάνταστα, αλλά δεν εγκατέλειψε τον αγώνα. Εξακουλουθούσε να εργάζεται φιλότιμα για τους σκοπούς της Φιλικής με τον ίδιο ζήλο «όστις και εν ταις επιτυχίαις, ως και εν ταις ατυχίαις μένει απαρομείωτος εν τη καρδία του αληθώς φιλελεύθερου ανδρός».
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.