Του Ιωάννη Νικολάου (*)
Τσίμπημα εντόμου
Το τσίμπημα ενός εντόμου προκαλεί έγχυση δηλητηρίου εντός του δέρματος ή του υποκείμενου ιστού. Στην πλειονότητα τα τσιμπήματα και τα δαγκώματα των εντόμων προκαλούν δυσφορία παρά κίνδυνο. Συνήθως, τα παιδιά αισθάνονται άγχος.
Παρ’ όλα αυτά, αν το τσίμπημα είναι στο λαιμό ή στο στόμα, η αντίδραση μας θα πρέπει να είναι άμεση, γιατί το πρήξιμο μπορεί να προκαλέσει έμφραξη της αναπνευστικής οδού. Σε αυτή την περίπτωση μεταβαίνουμε άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
Εάν υπάρχει ιστορικό στην εμφάνιση αλλεργικού σοκ, συμβουλευόμαστε προληπτικά τον γιατρό μας και έχουμε μαζί μας (πάντα με ιατρική συνταγή) φάρμακα όπως αντιϊσταμινικά, κορτιζόνη, κάποιο εισπνεόμενο βρογχοδιασταλτικό, ή μια ένεση αδρεναλίνης.
Τέλος, άλλες ενδεχόμενες επιπλοκές, που θα μπορούσαν να προκληθούν, είναι η επιμόλυνση από στρεπτόκοκκο ή σταφυλόκοκκο και η επέκταση της φλεγμονής στους παρακείμενους λεμφαδένες.
Τα τσιμπήματα στον άνθρωπο, συνήθως, προκαλούνται από μέλισσα ή σφήκα. Μια από τις διαφορές μεταξύ μέλισσας και σφήκας είναι στο τρόπο τσιμπήματος. Η μέλισσα όταν τσιμπάει το κεντρί της αποσπάται από την κοιλιά της και παραμένει πάνω στο δέρμα, με αποτέλεσμα τον θάνατο του εντόμου. Το τσίμπημα από σφήκα είναι πολύ πιο επώδυνο από αυτό της μέλισσας, και το φούσκωμα είναι συνήθως πιο έντονο. Το τσίμπημα της σφήκας είναι πολύ ποιο επικίνδυνο όχι μόνο από αλλεργικής άποψης αλλά και μολύνσεως γιατί εκτός από το νέκταρ καταναλώνει σάπια κρέατα και αποφάγια από τα σκουπίδια με αποτέλεσμα η μεταφορά ενός μικροβίου με το τσίμπημα της σε κάποιον άνθρωπο να είναι άμεση.
Τα τσιμπήματα από μέλισσα ή σφήκα προκαλούν μία τοπική φλεγμονώδη αντίδραση του δέρματος που είναι, αποτέλεσμα του δηλητηρίου που εισχωρεί στον οργανισμό μας με το κεντρί του εντόμου. Η κοκκινίλα, το πρήξιμο, ο πόνος και η φαγούρα είναι τα κύρια τοπικά συμπτώματα, στο σημείο του τσιμπήματος και μπορούν να διαρκέσουν από αρκετές ώρες μέχρι και ημέρες.
Τσιμπήματα εντόμων- ορθή αντιμετώπιση
1. Εάν το θύμα έχει τσιμπηθεί από μέλισσα, αφαιρούμε το κεντρί όσο το δυνατόν συντομότερα.
2. Δεν προσπαθούμε να πιάσουμε το κεντρί, διότι με αυτή την κίνηση μπορεί να εγχυθεί περισσότερο δηλητήριο από το σάκο.
3.Αφαιρούμε το κεντρί με τη χρήση μιας κάρτας.
4. Αν παρατηρήσουμε σημάδια αλλεργικής αντίδρασης ζητούμε ιατρική βοήθεια.
5. Ελέγχουμε για πρήξιμο γύρω από το στόμα και τα χείλη.
6. Καλούμε ασθενοφόρο όταν το θύμα φέρει πολλαπλά τσιμπήματα.
7. Εφαρμόζουμε πάγο και αντιϊσταμινικές αλοιφές.
Δάγκωμα εντόμου
Εκτός από τα τσιμπήματα των εντόμων έχουμε και τα δαγκώματα αυτών. Σε ένα δάγκωμα δεν εγχέεται δηλητήριο αλλά προκαλείται αλλεργική αντίδραση από το σάλιο του εντόμου. Ενδεικτικά, δαγκώματα προξενούν, συνήθως, το κουνούπι, το τσιμπούρι, οι σκνίπες, οι ψύλλοι, οι αράχνες, οι ψείρες, οι μύγες, κ.α.. Τα δαγκώματα των εντόμων μπορεί να προκαλέσουν έντονο κνησμό, ιδιαίτερα όταν είναι πολλαπλά.
Δαγκώματα εντόμων – ορθή αντιμετώπιση
1. Ψυχρά επιθέματα μπορούν να βοηθήσουν στα πρώτα στάδια. Πιθανόν να χρειαστεί εφαρμογή κρεμών ή αντιϊσταμινικών αλοιφών, ή ακόμη και δισκίων (π.χ. αναλγητικά, όπως η παρακεταμόλη).
2. Χρήση ειδικών λοσιόν μπορούν να καταπραΰνουν την φλεγμονή του δέρματος.
3. Προσεκτική παρατήρηση της περιοχής για ερυθρότητα ή πρήξιμο για αρκετές ημέρες.
4. Στην περίπτωση δαγκώματος από τσιμπούρι, η αφαίρεση πραγματοποιείται με ένα ζεύγος από λεπτές λαβίδες. Αυτό πρέπει να γίνει από κάποιον με εμπειρία, γιατί υπάρχει κίνδυνος να κοπεί το τσιμπούρι αφήνοντας στο εσωτερικό το μισό.
Ενδεικτικά δείγματα δαγκώματος εντόμων:
Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά τη βιωματική εκπαίδευση. Πριν από οποιαδήποτε παρέμβασή μας ως πρώτοι βοηθοί, θα πρέπει να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι και εκπαιδευμένοι. Κύριος σκοπός του άρθρου είναι η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση και η παρακίνηση των αναγνωστών να συμμετάσχουν σε εγκεκριμένα προγράμματα εκπαίδευσης πρώτων βοηθειών.
(*)Ιωάννης Νικολάου
Πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Πρώτων Βοηθειών
Rescue Training International
Εισηγητής ΛΑΕΚ (ΟΑΕΔ)
πηγές: Rescue Training International, medialab.gr, healthmag.gr, paidiatros.gr, iatropedia.gr
Ακολουθήστε το 
στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
