Ιστορίες πίσω από τους στίχους: "Καληνύχτα Κεμάλ" & "Όνειρο ήτανε"

Του Γιάννη – Αλέξανδρου Ιωαννίδη

Κάθε μουσικό κομμάτι έχει τη δική του ιστορία. Μια έμπνευση της στιγμής αρκεί για «γεννήσει» κάτι παντοτινό. Μια μελώδια διαχρονική ή ένα στίχο τόσο δυνατό που αντέχει στην αιωνιότητα.

Καληνύχτα Κεμάλ

Νέα Υόρκη. Χειμώνας του ’68. Ο Μάνος Χατζιδάκις συναντά ένα παιδί είκοσι χρονών. Το όνομά του είναι Κεμάλ. «Τι φορτισμένο από μνήμες όνομα για ένα τόσο όμορφο και νεαρό αγόρι» εξομολογείται σε συνέντευξή του ο σπουδαίος συνθέτης.

Ο Κεμάλ είχε φύγει από την πατρίδα επικαλούμενος πολιτικές αντιθέσεις. «Στην πραγματικότητα», αναφέρει ο Χατζηδάκις, «φαντάζομαι ότι ήθελε να χαθεί μες την Αμερική».

«Του το είπα και χαμογέλασε. Του πρότεινα να τον ξεναγήσω στην Αμερική αλλά εκείνος αρνήθηκε ευγενικά. Προτιμούσε μόνος. «Κι έτσι, σαν γύρισα σπίτι τον έκανα τραγούδι. Τον έκανα μουσική. Ο Γκάτσος, εκ των υστέρων, γράφοντας τους στίχους στα ελληνικά, τον έκανε Άραβα πρίγκιπα να προστατεύει τους αδυνάτους. Το μόνο που αφήσαμε ανέπαφο στα ελληνικά είναι εκείνο το “ Καληνύχτα Κεμάλ”. Είτε πρίγκιπας άραψ είτε μωαμεθανός νεαρός της Νέας Υόρκης, του οφείλουμε μια καληνύχτα τέλος πάντων. Για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε ήσυχα. Χωρίς τύψεις. Χωρίς άχρηστους πόθους κι επιθυμίες. Κατά πως πρέπει σε Έλληνες, απέναντι σε ένα νεαρό μωαμεθανό, όπως θα έλεγεν κι ο φίλος μας ο ποιητής ο Καβάφης».

Όταν πια γύρισε πίσω στην Ελλάδα, ο Χατζιδάκις εξέδωσε τον δίσκο «Αντικατοπτρισμοί» στα ελληνικά. Τους στίχους υπέγραφε ο Νίκος Γκάτσος με τη φωνή της Αλίκης Καγιαλόγλου. Στην αρχή του τραγουδιού, την αφήγηση κάνει ο ίδιος ο Χατζιδάκις.

Όνειρο ήτανε

Η αγάπη δεν γνωρίζει τόπο. Ούτε χρόνο. Καταργεί τους νόμους της φύσης. Ξεπερνά την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση. Πάνω σε μια σπάνια ερωτική εμπειρία «χτίστηκε» το τραγούδι «Όνειρο ήτανε» του Αλκίνοου Ιωαννίδη.

«Ένας φίλος», αποκαλύπτει ο ίδιος ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, «υπήρξε ερωτευμένος με μια κοπέλα, την οποία έβλεπε στον ύπνο του. Μόνο τότε. Στον ξύπνιο, δεν την είχε συναντήσει ποτέ. Είχαν, παρόλα αυτά, μια ερωτική ιστορία. Με τα πάνω και τα κάτω, με τις χαρές και τις λύπες. Ο φίλος μου έλεγε: “ Την ξαναείδα. Μου είπε αυτό. Εγώ της είπα το άλλο. Συνέβη εκείνο, έγινε τούτο”. Ένα βράδυ, η κοπέλα ήρθε και πάλι στον ύπνο του. Αυτή τη φορά κλαίγοντας. Του είπε ότι δεν θα την ξαναδεί ποτέ. Πράγματι, δεν την ξαναείδε».

Για αυτή τη μεταφυσική ερωτική ιστορία, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης συνέθεσε το «Όνειρο ήτανε», το οποίο περιέλαβε στο δίσκο «Ανεμοδείκτης» που κυκλοφόρησε το 1999.