Το καφενείο «Παράδεισος» στην ανατολική πλευρά της Κεντρικής Πλατείας. Λεπτομέρεια από επιστολικό δελτάριο του Ιωάννη Κουμουνδούρου. 1935 περίπου.
Στο σημερινό κείμενο θα περιγράψουμε την διαδοχική πορεία που είχε οικοδομικά η γωνία των σημερινών οδών Μ. Αλεξάνδρου και Κούμα στην ανατολική πλευρά της Κεντρικής Πλατείας, από την ημέρα της απελευθέρωσης της Λάρισας το 1881 μέχρι και σήμερα.
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη γωνία αυτή υπήρχαν διάφορα μικρά οικήματα, μεταξύ των οποίων και δύο ισόγεια κτίσματα. Το ένα απ’ αυτά στέγαζε το Συμβολαιογραφείο του Ανδρέα Ροδόπουλου. Ο δικηγόρος Ανδρέας Ροδόπουλος είχε έλθει οικογενειακώς το 1881 από την Πάτρα στη Λάρισα, γιατί οι απολαβές από την εργασία του ως συμβολαιογράφου ήταν την περίοδο εκείνη στη Λάρισα ιδιαίτερα ελκυστικές[1]. Δίπλα από το Συμβολαιογραφείο του Ανδρέα Ροδόπουλου είχε εγκατεστημένα τα τυπογραφεία και τα γραφεία της η εφημερίδα «Σάλπιγξ». Ιδρυτής και αργότερα διευθυντής της υπήρξε ο Μιχαήλ Τσόγκας. Το πρώτο φύλλο της κυκλοφόρησε στις 30 Σεπτεμβρίου 1889[2]. Ήταν εβδομαδιαία εφημερίδα, καλοστημένη, με πλούσιες τοπικές ειδήσεις και έπαιξε στον καιρό της σημαντικό ρόλο στην πρόοδο και τη ανάπτυξη της Λάρισας.
Κάποια στιγμή, πιθανόν μετά την αποχώρηση των Τούρκων από τη Θεσσαλία τον Μάϊο του 1898, ολόκληρος ο χώρος με τα οικήματα στη γωνία Μ. Αλεξάνδρου και Κούμα περιήλθαν κατόπιν αγοράς στην ιδιοκτησία του φαρμακοποιού Κωνσταντίνου Μανεσιώτη, ο οποίος τα κατεδάφισε και στη θέση τους έκτισε ένα τεράστιο επίμηκες ισόγειο κτίσμα με πρόσοψη προς την πλατεία. Η πλευρά που έβλεπε στην πλατεία είχε οκτώ μεγάλα ανοίγματα (πόρτες) με τοξοειδείς απολήξεις και στους χώρους αυτούς στεγαζόταν εκτός από το συμβολαιογραφείο του Ανδρέα Ροδόπουλου και το Καφενείον-Ζαχαροπλαστείον «Τα Τέμπη» του Λ. Αντωνιάδου.
Στη δεκαετία του 1910 ολόκληρος ο τεράστιος αυτός χώρος στέγασε το περίφημο καφενείο «Παράδεισος». Ήταν ένα από τα παλαιότερα και διασημότερα καφενεία της Λάρισας. Όμως οι ενοικιαστές του «Παραδείσου», με την κατασκευή το 1908 του τριώροφου κτιρίου «Πανελλήνιον» στη νότια πλευρά της κεντρικής πλατείας, το ισόγειο του οποίου διαμορφώθηκε σε καφενείο που διέθετε και θεατρική σκηνή, αισθάνθηκαν την ανάγκη να δημιουργήσουν και αυτοί μέσα στο καφενείο τους και θεατρική σκηνή. Η Λάρισα κατά τα χρόνια αυτά παρουσίαζε σπουδαία θεατρική κίνηση και ενώ ο πληθυσμός της στα 1909 δεν ξεπερνούσε τις 20-22.000 κατοίκους, μπορούσε να συντηρεί τρεις θιάσους στη διάρκεια του καλοκαιριού διότι διέθετε αρκετά ανεπτυγμένο θεατρόφιλο κοινό[3]. Μία από τις σκηνές με τον τίτλο «Θέατρον Παράδεισος» βρισκόταν κατά το 1910 στο ομώνυμο καφενείο, το οποίο διαμόρφωνε το εσωτερικό του τις βραδινές ώρες σε θεατρική σκηνή. Τους θερινούς μήνες, προς την πλευρά της οδού Κούμα διέθετε και υπαίθρια θεατρική σκηνή, προσαρτημένη με το ομώνυμο καφενείο. Στις σκηνές αυτές έδιναν παραστάσεις οι περαστικοί από τη Λάρισα θίασοι. Όλες οι μεγάλες δόξες της ελληνικής θεατρικής σκηνής της περιόδου του μεσοπολέμου τίμησαν το θέατρο του «Παραδείσου». Η Κοτοπούλη, η Κυβέλη, η Βερώνη και πολλοί άλλοι αστέρες που καταύγασαν το θεατρικό στερέωμα από τις αρχές του αιώνα μας ίσαμε το 1940 πέρασαν από τον «Παράδεισο»[4].
Κατά τη δεκαετία του 1930 το Καφενείο «Παράδεισος» αποτελούσε επιχείρηση των Ζήση Τσουρέλη και Γιάννη Μπέκα. Από τους δύο συνεταίρους, ο πρώτος δεν περιορίζονταν στην επαγγελματική του δραστηριότητα, αλλά ανακατευόταν και στην πολιτική, χωρίς ο ίδιος να πολιτευθεί ποτέ, απλώς ενίσχυε κατά περίπτωση διαφόρους υποψηφίους.
Στην απέναντι γωνία Μ. Αλεξάνδρου και Κούμα υπήρχε το Φαρμακείο των Δημητρίου Επιτρόπου και Φώτη Παπαζήση. Μετά τον θάνατο του Φώτη Παπαζήση διατήρησε για λίγο το φαρμακείο μόνος του ο Επιτρόπου και το 1930 μετακόμισε στη γωνία των οδών Μ. Αλεξάνδρου και Παπακυριαζή. Το παλιό φαρμακείο και ένα διπλανό κτίριο που ήταν πρατήριο βενζίνης, τα πήρε ο Σπύρος Σιμιτσής και δημιούργησε δύο μεγάλες σάλες, μέσα στις οποίες ανέπτυξε το Εστιατόριο «Ερμής». Για την εποχή του ήταν από τα καλύτερα εστιατόρια. Η κουζίνα του ήταν θαυμάσια και κράτησε σταθερά την ποιοτική υπεροχή της, γι’ αυτό και συγκέντρωνε τις προτιμήσεις μιας μόνιμης πελατείας που αποτελούνταν από μοναχικούς, ντόπιους και ξένους. Ο «Ερμής» τα καλοκαίρια άπλωνε τραπέζια στον δροσόλουστο κήπο του που εκτεινόταν προς την πλευρά της οδού Κούμα, καθώς και στα πεζοδρόμια των παλαιών δικαστηρίων. Πολλά επίσημα γεύματα προς τιμήν φιλοξενουμένων πολιτικών ή άλλων προσωπικοτήτων, δόθηκαν στις αίθουσές του και στον κήπο του. Σε πολλές προπολεμικές φωτογραφίες και παλιά επιστολικά δελτάρια διακρίνεται καθαρά ο τεράστιος όγκος του καφενείου «Παράδεισος». Στη δημοσιευόμενη φωτογραφία οι λεπτομέρειες του κτιρίου κρύβονται πίσω από τα δένδρα της πλατείας και τα σκίαστρα που ξεκινούν από τις μαρκίζες του καφενείου.
Με τον σεισμό της 1ης Μαρτίου 1941 και του εχθρικούς βομβαρδισμούς, το κτίριο που στέγαζε το καφενείο «Παράδεισος» σχεδόν ισοπεδώθηκε, όπως φαίνεται και από τις ξένες φωτογραφίες που διασώθηκαν και τελευταία πολλές έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο. Ολόκληρος ο χώρος αυτός κατεδαφίσθηκε και μεταπολεμικά κτίσθηκε το κινηματοθέατρο «Ορφεύς». Η είσοδός του κάλυπτε τη γωνία Μ. Αλεξάνδρου-Κούμα, ο χώρος προς την πλατεία διαμορφώθηκε σε καταστήματα, πάνω από τα οποία στεγαζόταν ο θερινός κινηματογράφος «Ορφέας», ο οποίος βρισκόταν σε μια εκ διαμέτρου αντίθετη πλευρά με τον άλλο θερινό κινηματογράφο της πλατείας «Τιτάνια».
Αλλά και ο «Ορφέας» δεν είχε μεγάλη διάρκεια ζωής. Ολόκληρη η γωνία κατεδαφίσθηκε και δημιουργήθηκε ένα πολυώροφο κτίριο, στο ισόγειο του οποίου στεγάζεται σήμερα ένα από τα τοπικά υποκαταστήματα της Eurobank και στη γωνία κατάστημα με είδη ζαχαροπλαστικής και αρτοποιίας γνωστής αλυσίδας των Αθηνών.
——————————————————–
[1]. Βλέπε: Παπαθεοδώρου Νικόλαος, Η οικογένεια Ροδοπούλου, εφ. Larissanet, Λάρισα, φύλλο της 14ης Μαΐου 2014.
[2]. Βλέπε: Γρηγορίου Αλέξανδρος, Μιχαήλ Τσόγκας (1854-1909), Ο ιδρυτής της εφημερίδας «Σάλπιγξ» της Λάρισας, εφ. «Ελευθερία», φύλλο της 8ης Ιανουαρίου 2017.
[3]. Μη μας εκπλήσσει η τεράστια επιτυχία του «Θεσσαλικού Θεάτρου» από το 1975 και εξής. Οι πρόγονοι των σημερινών υποστηρικτών του «Θεσσαλικού» παρακολουθούσαν πριν εκατό χρόνια μετά μανίας αθηναϊκούς θιάσους καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και ιδίως τους θερινούς μήνες.
[4]. Εκτός από τον «Παράδεισο» και το «Πανελλήνιον», θερινές θεατρικές σκηνές διέθετε δύο και ο Λόφος. Η μία του Ζήση Δημητρίου δίπλα από το Μπεζεστένι και η άλλη του Μπόκοτα στην «Καλλιθέα», ένα θερινό κέντρο λίγο πιο κάτω από την περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται το Ηρώο. Στον Πέρα μαχαλά, αριστερά όπως βγαίνουμε από τη γέφυρα υπήρχε το θέατρο «Απόλλων». Δεν είχε μεγάλη κίνηση όπως τα άλλα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και προσκαλούσε θιάσους αμφιβόλου ποιότητας, όμως κατά τη διάρκεια της εμποροπανήγυρης έσπαζε ρεκόρ εισπράξεων.
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.